Józef Chełmoński – wybitny reprezentant realizmu w malarstwie polskim w drugiej połowie XIXw. Cechy jego malarstwa: • niezwykle realistyczne obrazy • malował sceny z życia prostych ludzi • ukazywał codzienność i mentalność mieszkańców polskiej wsi • sceny rodzajowe lub pejzaże zabarwione nutą nostalgii Przykłady prac:

Na stronach " wieś w malarstwie " zamieszczono wybrane obrazy zawierające tematykę wiejską. Strony 1 i 2 obejmują malarstwo polskie i krótką charakterystykę prezentowanych malarzy, natomiast strony 3 - 5 obejmują malarstwo światowe od XV do XX wieku. W malarstwie światowym starano się uporządkować obrazy wg daty urodzenia malarzy, przy tym wybierano obrazy charakteryzujące życie dawnej wsi, które w krajach zachodnich było nieco inne niż na polskiej wsi. Zainteresowani malarstwem mogą skorzystać z poniższych adresów: , 2, 3, 4, 5, Gęsiarka - T. Axentowicz Pogrzeb huculski - T. Axentow. Konie poniosły - J. Brandt Modlitwa na stepie - Na pastwisku - J. Brandt Pogawędka z praczkami - J. B. Próba konia - J. B. Rozmowa przy studni - J. B. Ucieczka przed burzą - J. B. Babie lato - Bociany - J. Chełmoński Burza - J. Chełmoński Droga w lesie - J. Chełmoński Jesień - J. Chełmoński Kuropatwy - J. Chełmoński Napad wilków - J. Chełmoński Orka - J. Chełmoński Owczarek - J Chełmonski Podczas deszczu - J. Chełmoń. Sprawa przed wójtem - J. Chełm. Wypłata robocizny - J. Cheł. Łoś - Julian Fałat Przeprawa przez roztopy - Zbieranie chmielu - Julian Fałat Trumna chłopska - A. Gierymski Krajobraz leśny - M. Gierymski W polu - A. Kędzierski Gąski - R. Kochanowski Pieczenie kartofli - R. Kochan. Zbieranie kapusty - R. Kochan. Zwózka siana - R. Kochanowski Grzybobranie - F. Kostrzewski Odpust na wsi - F. Kostrzewski Polowanie - F. Kostrzewski Pożar wsi - F. Kostrzewski Grzybobrnie - Sędzia i Telim. Dzieci przed chatą - A. Kotsis Matula pomarli - A. Kotsis Ostatnia chudoba - A. Kotsis W szynku - A. Kotsis TEODOR AXENTOWICZ (Brasov w Siedmiogrodzie 1859 - Kraków 1938). Studiował w Akademii w Monachium (1878-82) i w Paryżu (1882-95). Ok. 1890 był w Londynie, gdzie studiował osiemnastowieczne angielskie malarstwo portretowe i robił kopie z obrazów dawnych mistrzów. Od 1895 mieszkał w Krakowie. Był dyrektorem ASP, współzałożycielem Towarzystwa Sztuka. Cieszył się wielkim uznaniem jako wytworny i modny portrecista, szczególnie kobiet. Cenniejsze są jednak jego sceny rodzajowe z życia chłopów wschodniej Małopolski. JÓZEF BRANDT (Szczebrzeszyn 1841 - Radom 1915). Porzucił studia inżynierskie w Paryżu i zajął się malarstwem; korzystał z porad J. Kossaka i H. Rodakowskiego, uczęszczał do pracowni L. Cognieta. W 1860 powrócił do kraju i odbył z Kossakiem podróż po Ukrainie i Podolu. Od 1862 studiował w Monachium, głównie w pracowni F. Adama i u K. von Piloty'ego w Akademii monachijskiej. Mieszkał stale w Monachium, letnie miesiące spędzał w Orońsku k. Radomia. Od ok. 1875 prowadził we własnej pracowni rodzaj nieurzędowej szkoły dla młodych malarzy, głównie Polaków. Malował przede wszystkim sceny batalistyczne, historyczne i historyczno-rodzajowe, których akcja toczy się na ogół na wschodnich kresach Rzeczypospolitej w XVII w. lub odnosi się do wojen czasów "potopu" szwedzkiego. Malował również sceny rodzajowe ze współczesnego życia wsi i miasteczek oraz myśliwskie. Charakterystyczną właściwością wielu płócien Brandta jest akcentowanie ruchu, wydobycie walorów widowiskowych, barwność malarskiej wizji połączona z dbałością o wierność szczegółów. JÓZEF CHEŁMOŃSKI (Boczki k. Łowicza 1849 - Kukłówka k. Grodziska Mazowieckiego 1914). Uczył się 1867-71 w warszawskiej Klasie Rysunkowej i w prywatnej pracowni W. Gersona, 1872-74 studiował w Akademii monachijskiej. W 1875 udał się do Paryża, gdzie zyskał dużą popularność dzięki oryginalnej tematyce swoich obrazów. Współpracował jako ilustrator z paryskim "Le Monde Illustre". Zwiedzał Włochy, odbywał wycieczki na Podole i Ukrainę. Malował sceny rodzajowe, ukazując z dużym autentyzmem życie wsi polskiej i ukraińskiej, oraz sceny myśliwskie. W realistycznych, nastrojowych pejzażach z wielką wrażliwością odtwarzał koloryt przyrody. Rzadziej malował portrety. Był doskonałym malarzem konia, sławę przyniosły mu rozpędzone "Czwórki" i "Trójki". JULIAN FAŁAT (Tuligłowy k. Przemyśla 1853 - Bystra na Śląsku 1929). Uczył się 1869-71 u W. Łuszczkiewicza w krakowskiej SSP, 1878-80 w Akademii monachijskiej. Wiele podróżował po Europie, w 1885 odbył podróż dookoła świata. Zaproszony w następnym roku przez cesarza Wilhelma II (którego poznał na polowaniu na niedźwiedzie u Radziwiłłów w Nieświeżu) do Berlina, spędził tam 10 lat, malując sceny myśliwskie dla cesarza i dworu. Z W. Kossakiem i kilkoma innymi polskimi malarzami pracował nad panoramą Przejście przez Berezynę. Mianowany w 1895 dyrektorem SSP w Krakowie, zreformował system nauczania. W 1910 osiadł w Bystrej. W początkowym okresie dużo rysował i malował akwarelą motywy pejzażowe, rodzajowe i typy ludowe z najbliższego otoczenia. Od czasu pobytu w Nieświeżu często powracał do tematyki myśliwskiej w zimowej scenerii, do motywu dzikiej zwierzyny, malował pejzaże z Litwy, Polesia, podgórza Beskidu Śląskiego, widoki starego Krakowa. Sceny z polowań i zimowe pejzaże z potokiem w śniegu przyniosły mu największą popularność. Malował też portrety, liczne autoportrety, typy ludowe. Posługiwał się techniką olejną, gwaszem, pastelem, najchętniej jednak akwarelą. Wirtuozeria, wrażliwość na kolor, umiejętność oddania najsubtelniejszych zjawisk barwy i światła pozwalają zaliczyć go do najwybitniejszych polskich akwarelistów. ALEKSANDER GIERYMSKI (Warszawa 1850 - Rzym 1901). Uczył się najpierw w Klasie Rysunkowej w Warszawie, kontynuował naukę 1868-72 w Akademii monachijskiej. Zmieniał często miejsce pobytu ( Warszawa, Monachium, Rzym, Paryż). Zafascynowany włoskim malarstwem renesansowym, zwłaszcza weneckim, podjął własne poszukiwania w zakresie koloru. W scenach rodzajowych, pejzażach, widokach miejskich, w licznych nokturnach z Monachium i Paryża kładł nacisk na studia koloru i światła, zbliżając się do osiągnięć impresjonistów i postimpresjonistów. W wielu kompozycjach malarskich i w licznych rysunkach dawał wyraz nurtującym go zainteresowaniom problematyką społeczną. MAKSYMILIAN GIERYMSKI (Warszawa 1846 - Reichenhall w Bawarii 1874). Brał udział w powstaniu styczniowym, po czym studiował krótko w Szkole Głównej i w SSP w Warszawie. Od 1867 przebywał w Monachium, gdzie studiował malarstwo w Akademii. Malował pejzaże, sceny rodzajowe, epizody z powstania styczniowego, sceny polowań z udziałem wytwornych jeźdźców w rokokowych strojach, cieszące się wielkim powodzeniem na zagranicznych rynkach sztuki. W jego obrazach uderza swoboda i naturalność kompozycji, subtelne, malarskie odczucie krajobrazu, mistrzowskie rozwiązania problemu światła, talent kolorystyczny. Był jedną z czołowych osobistości polskiej kolonii malarskiej w Monachium. APOLONIUSZ KĘDZIERSKI Urodził się w rodzinie prowincjonalnego nauczyciela. Po upadku powstania styczniowego Kędzierscy osiedlają sie w Radomiu, gdzie młody Apoloniusz rozpoczął naukę w miejscowym gimnazjum. Dzięki uzdolnieniom rysunkowym znalazł się w Orońsku, gdzie Józef Brandt prowadził prywatną szkołę malarską. W 1885 roku Brandt kieruje A. Kędzierskiego na nauki w warszawskiej Klasie Rysunkowej u Wojciecha Gersona. W 1886 roku, również przy pomocy Brandta, A. Kędzierski wyjechał na studia do Monachium. W roku 1894 osiedlił się w Warszawie. Zmarł w oblężonej Warszawie 21 września 1939 roku. Początkowo malował w stylu Józefa Brandta, któremu tak wiele zawdzięczał. W późniejszym okresie życia przerzucił się na malarstwo akwarelowe. Malował pejzaże, sceny rodzajowe, starych rybaków znad Narwi, główki pięknych łowiczanek, kwiaty i zwierzęta. ROMAN KOCHANOWSKI (ur. 28 lutego 1857 w Krakowie - zm. 3 sierpnia 1945 we Freising, Bawaria) Początków malarstwa uczył się u Maksymiliana Cercha. Studia malarskie rozpoczął w 1874 roku w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie (1873/75) pod kierunkiem Władysława Łuszczkiewicza i Henryka Grabińskiego (rysunek i malarstwo pejzażowe). W 1875 roku przeniósł się do Wiednia do Akademii Sztuk Pięknych gdzie studiował początkowo u Christiana Grieppenkerla a w latach 1976-78 u Eduarda Lichtenfelsa jako stypendysta na wydziale pejzażu. W okresie wiedeńskim, trwającym do 1881 roku zaczął odnosić pierwsze sukcesy malarskie: złoty medal w akademii wiedeńskiej, wystawy w krakowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych, warszawskim Towarzystwie Zachęty Sztuk Pięknych i lwowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych. W 1881 roku przeniósł się do Monachium, gdzie mieszkał i pracował aż do śmierci. FRANCISZEK KOSTRZEWSKI Pejzażysta-realista, popularny artysta Warszawy XIX w. Uczeń Szkoły Sztuk Pięknych w Warszawie - Aleksandra Kokulara, Christiana Breslauera, Jana Feliksa Piwarskiego, Rafała Hadziewicza i Marcina Zaleskiego. Odbywał z kolegami, między innymi z Wojciechem Gersonem i Ignacym Gierdziejewskim wędrówki po kraju, dostarczające tematów do studiów pejzażu i ludzi. Malował pejzaże i sceny rodzajowe (6 obrazów do dekoracji parostatków wiślanych w 1852 roku). Od ok. 1860 poświęcił się głównie ilustratorstwu (szkice okolicznościowe i karykatury). Współpracował z czasopismami warszawskimi, jak Tygodnik Ilustrowany i Kłosy. W jego twórczości ścisłość obserwacji łączy się zawsze z zacięciem humorystycznym. ALEKSANDER KOTSIS (Ludwinów 1836 - Podgórze 1877, obie miejscowości dziś w obrębie Krakowa). Studiował w SSP w Krakowie u Stattlera, W. Łuszczkiewicza i A. Płonczyńskiego, a dzięki stypendium kontynuował naukę w Akademii w Wiedniu (1860-62). Do Wiednia jeździł jeszcze w 1870, a w 1871-75 przebywał głównie w Monachium. Malował przede wszystkim obrazy rodzajowe z życia wsi, często sentymentalne w wyrazie, i portrety, Był wielkim miłośnikiem gór, co znalazło odzwierciedlenie nie tylko w scenach z życia górali, lecz także we wrażliwie zobaczonych i pięknych w kolorze krajobrazach. Twórczość artysty, a szczególnie jego szkice olejne, bardzo wysoko cenili koloryści. 1, 2, 3, 4, 5, Powrót do strony głównej

Realizm – styl w malarstwie europejskim drugiej połowy XIX wieku; zapoczątkowany we Francji, szybko został podchwycony na całym kontynencie. Obrazy realistyczne to głównie sceny rodzajowe z życia prostych ludzi, namalowane przy pomocy uproszczonych środków wyrazu, o spokojnej palecie i kompozycji. Termin o proweniencji francuskiej, został po raz pierwszy użyty w języku polskim w

Co to jest malarstwo historyczne? Jak podpowiada sama nazwa nurtu, polega on na odtwarzaniu ważnych dla dziejów ludzkości wydarzeń oraz momentów. W różnych epokach i w każdym narodzie przybierało ono odmienny charakter. Artyści czerpali pomysły do tworzenia swoich obrazów z wydarzeń, mających miejsce w danym momencie lub tych, które wpłynęły znacząco na tok historii. Ważne decyzje, bitwy, przewroty państwowe to wszystko i nie tylko przez pewien okres było głównym zainteresowaniem artystów malarzy oraz koneserów sztuki. Obrazy tworzone w nurcie malarstwa historycznego cechują się wysokim poziomem złożoności. Są bogate w mnogość postaci, przedmiotów, scen statycznych, dynamicznych oraz barw i kolorów. Wydarzenia na płótnie zaprojektowane są w sposób często skomplikowany, obfitując w symbole niezrozumiałe na pierwszy rzut oka. Niejednokrotnie są niejednoznaczne, a przedstawione zdarzenia oraz postacie niedosłowne. W taki sposób autorzy wyrażali swoje własne niezdecydowanie lub wahanie odnoszące się do konkretnych momentów historycznych. Patriotyzm w sztuce Malarstwo polskie nie pozostało obojętne wobec trendów, panujących ówcześnie na świecie. Jego historyczny odłam w naszym kraju swój początek datuje na druga połowę XIX w. Będąc wtedy pod panowaniem Carstwa Rosyjskiego, uczucia patriotyczne były głęboko pobudzone nie tylko w artystach, ale w całym narodzie. Ludzie odczuwali potrzebę utożsamiania się ze swoim państwem, potrzebę wyrażania polskości. Jan Matejko – główny przedstawiciel nurtu polskiego malarstwa historycznego Zdecydowanie najbardziej na tle innych artystów, tworzących obrazy patriotyczne wyróżnia się Jan Matejko. To właśnie w jego obrazach widać sedno nurtu, jakim jest polskie malarstwo historyczne. Matejko częstokroć tworzył monumentalne obrazy, na których przedstawiał ważne dla narodu polskiego wydarzenia historyczne. Na swoich dziełach artysta często upamiętniał sceny batalistyczne. Przykładami mogą być obraz Bitwa pod Grunwaldem, “Konstytucja 3 maja” czy „Hołd Pruski”. Matejko początkowo fascynował się malarstwem religijnym. Następnie przyszło mu przeżyć takie tragedie, jak bombardowanie Krakowa podczas Wiosny Ludów oraz powstanie styczniowe. Te doświadczenia skłoniły go do zmiany kierunku, w związku z czym poczuł powołanie do tworzenia dzieł, obrazujących wydarzenia historyczne. Sam Matejko był historiozofem, więc ta tematyka nie była mu obca. Obsesyjne zafascynowanie historią odbiło się na całej późniejszej twórczości malarza. Jan Matejko był nie tylko historykiem, ale również zagorzałym patriotą. Również ta kwestia zadecydowała o jego przywiązaniu do nowego nurtu. Udzielał się charytatywnie, wspomagał kulturę i sztukę, finansował biednych oraz wszelkie przedsięwzięcia w mieście. Jedną z cech charakterystycznych obrazów Jana Matejki było umieszczanie na płótnie postaci, które tak naprawdę nie uczestniczyły w danym wydarzeniu (np. Kołłątaj na obrazie „Bitwa pod Racławicami”). Wojciech Kossak i malarstwo historyczne Drugim znanym przedstawicielem nurtu historycznego był Wojciech Kossak. Obrazy historyczne Wojciecha Kossaka przedstawiają wydarzenia historyczne czasów wojen napoleońskich oraz powstania listopadowego. Malarz zadebiutował obrazem „Wyjazd na polowanie w Gödöllö” w 1887 roku. Następnie skupił się na odtwarzaniu scen batalistycznych tworząc patriotyczno-historyczne dzieła, takie jak „Sztab Kościuszki” "Wierny Towarzysz" czy „Napoleon dekoruje T. Tyszkiewicza”. Nie ulega wątpliwości, że polscy malarze-patrioci odegrali znaczącą rolę w historycznym nurcie sztuki malarskiej. Identyfikacja z historią, której przebieg nie zawsze był taki, jakiego oczekiwał naród, grała główną rolę w osiągnięciu tak szerokiej popularności nurtu malarstwa historycznego. Bezsprzecznie możemy również stwierdzić, że malarze tworzący w tamtym okresie dołożyli swoją postawą ważną "cegiełkę" w odzyskanie przez Polskę też: Malarstwo polskie - nasza narodowa duma Wojciech Gerson to czołowy przedstawiciel realizmu w polskim malarstwie. Był również pedagogiem, ilustratorem, tłumaczem i historykiem sztuki. Specjalizował się on głównie w pejzażach. Tworzone przez niego widoki tatrzańskie charakteryzowały się dużą malowniczością. Tematyka jego obrazów obejmowała również wydarzenia historyczne, wątki religijne oraz patriotyczne i

Strona główna / Obrazy do salonu / Sceny rodzajowe Wyświetlanie 1–12 z 166 wyników Anna Bilińska, Starzec z książką 308,00 zł Wybierz opcje autor nieznany, Ecce Homo 90,00 zł – 227,00 zł Wybierz opcje Bartolome Esteban Murillo, Chłopcy jedzący ciastka, 1665-1675 99,00 zł – 183,00 zł Wybierz opcje Botticelli, Narodziny Wenus 147,00 zł Wybierz opcje Chardin, Pracowita matka 99,00 zł – 183,00 zł Wybierz opcje Corot, Wspomnienie z Mortefontaine, 99,00 zł – 183,00 zł Wybierz opcje Diego Velazquez, Poddanie Bredy 1634-1635 101,00 zł – 207,00 zł Wybierz opcje Edgar Degas, Czesząca się kobieta 99,00 zł – 183,00 zł Wybierz opcje Edgar Degas, Dżokeje na tle pejzażu, 99,00 zł – 183,00 zł Wybierz opcje Edgar Degas, Kobiety na tarasie kawiarni wieczorową porą 101,00 zł – 207,00 zł Wybierz opcje Edgar Degas, Małe modystki 99,00 zł – 183,00 zł Wybierz opcje Edgar Degas, Niebieskie tancerki 90,00 zł – 332,00 zł Wybierz opcje Wyświetlanie 1–12 z 166 wyników

malarstwo batalistyczne, które obrazuje sceny bitewne, malarstwo rodzajowe, tzw. sceny rodzajowe, nawiązujące do życia codziennego. Bardzo często zdarza się tak, że obraz łączy w sobie wiele wątków tematycznych, np. sceny bitewne przedstawione są z fragmentem krajobrazu albo namalowany portret może przedstawiać postać historyczną. We're sorry for the confusion. We're currently working on it. Try refreshing in a few minutes. ^{W malarstwie polskim, najbardziej znanym artystą był Jan Matejko, a jednym z najpopularniejszych jego dzieł jest bitwa pod Grunwaldem. Matejko pracował nad nim 4 lata, ukończył go w 1878 roku. Obraz został namalowany na płótnie o wymiarach 426x987 cm. Obecnie można go oglądać w Muzeum Narodowym w Warszawie.}

Wyświetlanie 1–12 z 27 wyników autor nieznany, Ecce Homo 90,00 zł – 227,00 zł Wybierz opcje Bartolome Esteban Murillo, Chłopcy jedzący ciastka, 1665-1675 99,00 zł – 183,00 zł Wybierz opcje Chardin, Pracowita matka 99,00 zł – 183,00 zł Wybierz opcje Constable Wóz na sianko 101,00 zł – 207,00 zł Wybierz opcje Corot, Wspomnienie z Mortefontaine, 99,00 zł – 183,00 zł Wybierz opcje Diego Velazquez, Poddanie Bredy 1634-1635 101,00 zł – 207,00 zł Wybierz opcje Francesco del Cossa, Jesień, 1455-1460 101,00 zł – 207,00 zł Wybierz opcje Francois Boucher, Diana wychodząca z kąpieli, 1742 101,00 zł – 207,00 zł Wybierz opcje Francois Boucher, Modystka, 1746r. 143,00 zł Wybierz opcje Francois Boucher, Portret Madame de Pompadour, 1750r. 143,00 zł Wybierz opcje Jacopo Tintoretto, Męczeństwo dziesięciu tysięcy 1529-1530 143,00 zł Wybierz opcje Jacques – Louis David, Śmierć Marata 1793r. 143,00 zł Wybierz opcje Wyświetlanie 1–12 z 27 wyników

Legenda Kresów w literaturze i malarstwie polskim XIX wieku. Wykład Urszuli Król towarzyszący wystawie „Józef Brandt 1841-1915” w Muzeum Narodowym w Warszawie. Kresy inspirowały polskich malarzy, poetów i pisarzy w XIX wieku. Ich dzieła przestawiają mieszkańców stepów – ludzi wolnych i odważnych, żyjących w symbiozie z naturą. Kiedy w 2016 roku tworzyłam subiektywny wpis omawiający 10 wyjątkowych malarzy polskich nie miałam pojęcia, że będzie to najchętniej czytany tekst w historii bloga. Po 3 latach zdecydowałam się kontynuować ten szalenie popularny wątek i wybrałam, idąc za głosem serca i estetyki, kolejną interesującą dziesiątkę. Zarówno zestawienie pierwsze, jak i odsłoną kolejna prezentują jedynie nikłą część tego co, kryje się pod rozległym i bogatym pojęciem sztuki polskiej XIX i XX wieku. Mam tego pełną świadomość. Pragnę to już na początku podkreślić, ponieważ wielokrotnie zarzucano mi „braki” w pierwszym zestawieniu oraz subiektywizm wyborów. Biorąc pod uwagę, że jest to bardzo osobisty blog, wydaje się, że to drugie nie powinno absolutnie dziwić. Celowy jest również wybór samych artystów – artystkom poświęcę podobny, ale osobny wątek 🙂 1. Artur Grottger (1837 – 1867) Grottger uznawany jest za jednego z czołowych przedstawicieli romantyzmu w polskiej sztuce, chociaż data jego urodzenia przypada już na okres, gdy fala tego nurtu zaczęła mocno opadać. Był malarzem, ilustratorem i rysownikiem, znanym zwłaszcza za sprawą cyklu „kartonów” poświęconych tematyce powstania styczniowego. Artysta nie brał udziału w tym historycznym wydarzeniu, mimo to w jego twórczości motywy powstańcze zajmują bardzo ważne miejsce. Poruszające są zwłaszcza cykle „Lithuana”, „Polonia” oraz „Wojna” z lat 60. XIX wieku. Cechuje je niezwykle silna ekspresja oraz dramatyczny nastrój, wyrażone za pomocą doskonałych umiejętności narracyjnych oraz plastycznych. Artyście bardzo bliski był los ojczyzny. Swoją sztukę traktował w dużej mierze jako formę manifestacji dążeń narodowościowych, była jego orężem w walce o niepodległość. „Pożegnanie powstańca”, 1866, MNK „Modlitwa wieczorna rolnika”, 1865, MNK „Puszcza” z cyklu „Lithuania” z lat 1864-1866, MNK, reprodukcja 2. Henryk Siemiradzki (1843 – 1902) Siemiradzki wywodził się ze szlacheckiej rodziny. Był czołowym przedstawicielem europejskiego malarstwa akademickiego. Jego wielkoformatowe dzieła charakteryzują się monumentalizmem oraz tematyką zaczerpniętą z antyku. Artysta od 1872 roku mieszkał na stałe we Włoszech, gdzie bardzo wiele podróżował i czerpał inspiracje z tamtejszej architektury oraz sztuki. Malarz uwielbiał teatralność prezentowanych wydarzeń, jego dzieła pełne są malowniczych krajobrazów oraz idealizowanych postaci. Twórczość Siemiradzkiego cieszyła się wielką popularnością w całej Europie, artysta zdobywał liczne prestiżowe nagrody oraz był zapraszany do najsłynniejszych placówek artystycznych. „Taniec wśród mieczów”, 1881, Galeria Tretiakowska „Pochodnie Nerona”, 1876, MNK „Dirce Chrześcijańska”, 1897, MNW 3. Witold Pruszkowski (1846 – 1896) Polski malarz i rysownik, prekursor symbolizmu, autor obrazów przesyconych tematyką baśniowości i ludowych wierzeń. Pruszkowski w niezwykły sposób łączył realizm malowanych scen z fantastyką oraz z romantyczną nastrojowością. Jego poetycka i emocjonalna twórczość pełna jest nastroju tajemnicy oraz melancholii. Malował zarówno farbami olejnymi, jak i doskonale posługiwał się techniką pastelu. Był typem samotnika, który poprzez swoją sztukę wyrażał swoje osobiste przeżycia i wzruszenia. Przyznaję, że to mój faworyt jeśli chodzi o twórców, o których „zapomniałam”. „Spadająca gwiazda”, 1884, MNW „Rusałki”, 1877, MNK „Pochód na Sybir”, 1893, Lwowska Galeria Sztuki 4. Józef Chełmoński (1850 – 1914) Jeden z najwybitniejszych polskich pejzażystów, reprezentant realizmu. Piewca polskiego krajobrazu oraz wielki miłośnik natury, który w wyjątkowy sposób potrafił uwieczniać na płótnie nie tylko prawdę, ale też pierwiastek duchowy. Wiele jego pejzaży, zwłaszcza tych skupionych na dzikiej przyrodzie, posiada wręcz metafizyczny wymiar. Chełmoński był doskonałym malarzem koni, zasłynął ze swoich „Trójek” i Czwórek”. Z pośród tematyki rodzajowej wybierał zwłaszcza sceny przedstawiające proste, zwykłe życie chłopów, które malował z wielkim pietyzmem. „Burza”, 1896, MNK „Żurawie”, 1870, MNK „Bociany”, 1900, MNW 5. Leon Wyczółkowski (1852 – 1936) Malarz, grafik, rysownik, jeden z czołowych przedstawicieli młodopolskiego realizmu. Wyczółkowski był twórcą wszechstronnym, który doskonale radził sobie w niemal każdej artystycznej technice, począwszy od farb olejnych, przez akwarelę, temperę pastel, aż po ołówek i grafikę. Fascynowała go zwłaszcza sztuka Dalekiego Wschodu oraz polskie Tatry, gdzie w plenerze wykonywał nastrojowe pejzaże. Mieszkał w wielu miastach w Polsce, a także przez dziesięć lat przebywał na Ukrainie, czego dowodem są słynne obrazy przedstawiające sceny wiejskie (malowane w wielu wariantach). „Autoportret w chińskim kaftanie”, 1911, MNW „Japonka”, 1897, MNK „Orka na Ukrainie”, 1892, MNK 6. Julian Fałat (1853 – 1929) Przedstawiciel realizmu oraz pejzażu impresjonistycznego, jeden z najsłynniejszych polskich akwarelistów. Wielki miłośnik natury, zwłaszcza w zimowej odsłonie. Jego śnieżne krajobrazy odznaczają się wspaniałą kolorystyką, rozedrganą fakturą oraz wrażliwością na grę światła, co mocno przybliża twórcę do założeń impresjonizmu. Fałat dużej mierz skupiał się na malowaniu życia chłopów oraz scen myśliwskich. Jego twórczość była bardzo entuzjastycznie przyjmowana zarówno w kraju jak i za granicą. Przez wiele lat malarz był oficjalnym rysownikiem cesarza pruskiego Wilhelma II. „Autoportret”, 1896, MNW „Oszczepnicy”, 1890 „Pejzaż zimowy z rzeką i ptakiem”, 1913, MNW 7. Teodor Axentowicz (1859 – 1938) Malarz rysownik i grafik, wybitny portrecista. Zasłynął zwłaszcza jako pastelista o niezwykłej wrażliwości na piękno kobiece. Jego portrety odznaczają się subtelnością barw oraz delikatnym rysunkiem. Axentowicz chętnie malował również sceny związane z życiem i obrzędowością Hucułów. Zajmował się projektowaniem plakatów do wystaw oraz grafiką ilustracyjną. „Rudowłosa”, 1899, MNK „Anachoreta”, 1881, MNW „Kołomyjka”, 1895, MNW 8. Władysław Podkowiński (1866-1895) Malarz i ilustrator, symbolista, jeden z najpopularniejszych prekursorów impresjonizmu w polskim malarstwie. Zasłynął zwłaszcza wielkoformatowym dziełem pt. „Szał uniesień”, które wywołało niemały skandal i w rezultacie zostało przez malarza pocięte (w Sukiennicach można te ślady cięć pooglądać pod światło). Pobyt w Paryżu rozbudził w nim impresjonistyczne inspiracje, chociaż te malarskie nowinki nie zostały w Polsce przyjęte w sposób optymistyczny. Owo niepowodzenie skłoniło go do zwrotu w kierunku symbolizmu w malarstwie. Podkowiński malował sceny figuralne, pejzaże i portrety. „Szał uniesień”, 1894, MNK „Dzieci w ogrodzie”, 1892, MNW „Mokra Wieś”, 1892, Muzeum Narodowe w Poznaniu 9. Edward Okuń (1872 – 1945) Malarz i ilustrator, łączył w swojej sztuce stylistykę secesyjną oraz inspiracje sztuką renesansu i brytyjskich prerafaelitów. Miał tendencje do secesyjnej dekoracyjności, charakteryzowała go płynna, miękka linia oraz słabość do kobiet o pięknych, długich włosach. Malował sceny rodzajowe, portrety oraz kompozycje o fantastycznym charakterze. Bliskie mu były założenia młodopolskiego symbolizmu. „My i wojna”, 1917-1923, MNW „Pejzaż południowy z Dubrownika”, 1930, MNW Winieta okładkowa „Noc”/ „Chimera”, 1913 10. Konrad Krzyżanowski (1872 – 1922) Portrecista, rysownik i ilustrator, reprezentant wczesnego nurtu ekspresjonistycznego w nowoczesnej sztuce polskiej. Malował głownie pejzaże oraz portrety, zwłaszcza kobiece, charakteryzujące się nastrojem melancholii oraz nostalgii. Jego bohaterki bardzo często są zamyślone, przygnębione, o nieobecnym spojrzeniu. Twórczość Krzyżanowskiego opiera się na fascynacji grą światła i cienia, która posiada mistyczną wymowę i pozwala kreować prace o silnym zabarwieniu emocjonalnym. W pejzażu stosował bardzo syntetyczne rozwiązania, malując szybko i tworząc dzieła o ekspresjonistycznym charakterze. „Portret Julii Paszkiewiczowej”, 1914, MNW „Portret rosyjskiej aktorki”, 1897, Muzeum Okręgowe w Toruniu „Chmury w Finlandii”, 1908, MNK ^{Stanisław Kamocki – Pejzaż wiejski. Stanisław Kamocki. był czołowym pejzażystą młodopolskim, wywodzącym się ze szkoły pejzażu Jana Stanisławskiego. W swoich obrazach utrwalał widoki Wołynia, Podola, Spisza, Orawy, okolic Krakowa i Zakopanego. Z krajobrazami wsi w historii polskiego malarstwa kojarzy się twórczość}

Początki malarstwa w Polsce wiążą się, jak w ogólne początki polskiej sztuki, z przyjęciem chrześcijaństwa z Rzymu, w r. 966,co przesądziło o wpisaniu się polskiej kultury w bogatą i żywą tradycję zachodnioeuropejską. Z najwcześniejszego okresu, Romanizmu (XI – połowa XIII w.) pochodzą importowane z zachodu przez dwór, kościoły i klasztory rękopisy iluminowane zdobione pięknymi miniaturami. Następna epoka – Gotyk (połowa wieku XIII – XV w.) przyniosła szereg malowideł ściennych o tematyce religijnej, niestety tylko częściowo zachowanych, oraz niezwykle intensywny rozwój malarstwa tablicowego, którego głównym ośrodkiem w stał się Kraków, ówczesna stolica Polski. Powstawały tu, w rzemieślniczych warsztatach malarskich i snycerskich, malowane na deskach i obficie złocone ołtarze, tryptyki i poliptyki, z których wiele dotrwało do naszych czasów. Pod koniec działał w Krakowie jeden z najwybitniejszych artystów późnego średniowiecza, norymberczyk Wit Stwosz, autor słynnego Ołtarza Mariackiego, wielki rzeźbiarz, ale także malarz, który wywarł znaczny wpływ na polską sztukę. Renesans (XVI wiek) przyniósł dalszy rozwój religijnego malarstwa tablicowego (Mistrz Jerzy), a także malarstwa ściennego i miniaturowego (Stanisław Samostrzelnik). W dziełach tych artystów zaznaczały się wyraźne wpływy zachodniej sztuki renesansowej, włoskiej, flamandzkiej i niemieckiej, szczególnie w zakresie perspektywy geometrycznej i powietrznej. Rozwojowi malarstwa sprzyjał mądry mecenat artystyczny ostatnich królów dynastii Jagiellonów, Zygmunta I, Zygmunta II Augusta, za których panowania pracowali w Krakowie Hans Dürer, brat sławnego Albrechta Dürera oraz Hans Kurmbach. W okresie renesansu pojawiła się w polskim malarstwie nieobecna dotąd tematyka świecka, freski mitologiczne i historyczne, obrazy batalistyczne (np. „Bitwa pod Orszą”) oraz pierwsze portrety królów, biskupów, profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego, a także mieszczan. Na początku XVI wieku powstał bogato ilustrowany miniaturami przedstawiającymi sceny z życia codziennego (warsztaty krawców, szewców, złotników etc.) Kodeks Baltazara Behema zawierający spis praw cechów rzemieślniczych. Okres Baroku (XVII wiek - połowa XVIII wieku) to dalszy bardzo intensywny rozwój malarstwa w Polsce. Przyczynił się do tego wybitny mecenat artystyczny królów szwedzkiej dynastii Wazów, przede wszystkim Zygmunta III i Władysława IV, oraz Jana III Sobieskiego. Pracowali wówczas w Polsce zarówno malarze obcy ( Włoch Tomasz Dolabella i Francuz Claude Callot) jak polscy, którzy, jak np. Krzysztof Boguszewski, Franciszek Lekszycki, Jan Tretko (Tricjusz), Jerzy Eleuter Siemiginowski i Szymon Czechowicz, nawiązując do malarstwa włoskiego i flamandzkiego, m,in Carla Maratty i Rubensa, wynieśli polską sztukę malarską na wcale niezły europejski poziom. Z pracowni tych artystów wychodziły okazałe reprezentacyjne portrety królewskie i magnackie, wielkie kompozycje religijne i historyczne. Równolegle rozwijał się, i to na bardzo szeroką skalę, rodzimy nurt malarski, który zaznaczył się szczególnie w tak zwanym portrecie sarmackim, często pozbawionym przestrzenności i dość prymitywnym w rysunku i kolorycie ale nacechowanym dosadnym realizmem (znakomite charakterystyczne portrety szlachciców, pozbawione jakiejkolwiek idealizacji) i pełnym urzekającego, nieco naiwnego wdzięku. Odmianę sarmackiego portretu stanowiły nie spotykane poza Polską portrety trumienne, malowane przeważnie na blasze i przyczepiane do trumny podczas pogrzebu, skąd ich charakterystyczny, sześcioboczny kształt. Wielki rozkwit malarstwa przypada na okres panowania ostatniego króla Polski, Stanisława Augusta Poniatowskiego /1764-1775/.Działają wówczas w Polsce wybitni malarze włoscy i francuscy jak Marcello Bacciarelli, Canaletto oraz Jean Pierre Norblin de la Gourdaine, w których kręgu, za sprawą mecenatu króla, wielkiego miłośnika i kolekcjonera malarstwa, wyrastają na znaczących twórców malarze polscy Kazimierz Wojniakowski i Aleksander Orłowski, o którym Adam Mickiewicz z dumą powiedział w „Panu Tadeuszu”: „nasz malarz Orłowski”. Wieriusz-Kowalski, Alfred (1849-1915) „Myśliwy na saniach”, Olej na desce, sygnowany, 23x31 cm. Donated by Alexander Mełeń-Korczyński Wiek XIX, mimo, że Polska pozostawała od r. 1795 aż po koniec I wojny światowej (1918), w stanie politycznego zniewolenia /podzielona rozbiorami pomiędzy Rosję, Prusy i Austrię/, to okres otwartej manifestacji polskości i szerokiego rozumianego patriotyzmu. W pierwszej połowie w. XIX, w epoce Romantyzmu, objawienie jest sztuka Piotrka Michałowskiego (1801-1855/ pierwszego polskiego malarza o najwyższym europejskim formacie. Malowane przez niego żywiołowo epizody z wojen napoleońskich / „Bitwa pod Samosierrą”) i wspaniałe portrety mieszczan, chłopów i Żydów można śmiało postawić w jednym rzędzie z obrazami największych artystów romantycznych jak Teodor Gericault i Eugeniusz Delaoroix. Wyczółkowski, Leon (1852-1936) “Kościół Wizytek w Lublinie”, Akwarela na papierze, sygnowana, 30x21 cm. Donated by Alexander Mełeń-Korczyński, 1977 Intensywnie rozwija się w w. XIX malarstwo krajobrazowe i rodzajowe, w czym objawia się miłość od ojczystej ziemi i rodzimego obyczaju. Najwybitniejszymi reprezentantami tego nurtu są Józef Chełmoński (1849-1914), autor słynnej „Czwórki” i „Bocianów”, Juliusz Kossak (1824-1899), wspaniały akwarelista, niezrównany malarz koni i epizodów z siedemnastowiecznych wojen Polaków z Kozaczyzną, Turkami i Szwedami, Józef Szermetowski (1833-1876), malarz nostalgicznych widoków wsi i małych miasteczek, Józef Brandt (1841-1915), wybitny batalista, podobnie jak Juliusz Kossak piewca siedemnastowiecznych potyczek militarnych i ówczesnego obyczaju, Wojciech Gerson (1831-1901) i Leon Wyczółkowski (1852-1932), ci dwaj ostatni znani szczególnie jako malarze Tatr, polskich gór, w których, jak głosiły popularne w XIX wieku ludowe legendy, mieli drzemać wielcy polscy rycerze dawnych wieków, oczekujący na znak do walki o niepodległość. Najwyższym społecznym uznaniem i ogromną popularnością cieszyło się w XIX w. Malarstwo historyczne, którego najwybitniejszym, w europejskiej skali, był Jan Matejko /1828-1893/. W serii dużych obrazów ukazał on, w syntetyczny sposób, ważne epizody z historii Polski / „Bitwa pod Grunwaldem”, „kazanie Skargi”, „Hołd Pruski”, „konstytucja 3 Maja”, „Kościuszko pod Racławicami” zwracając uwagę tak na historyczną świetność dawnej Polski, jak na tragiczne momenty w jej dziełach, które, / zdrada narodowa/ doprowadziły do upadku państwa. Obrazami, a przede wszystkim efektownymi rysunkami, powielanymi w niezliczonych reprodukcjach, olbrzymią popularność zyskał sobie Artur Grottger (1837-1867), piewca narodowego powstania w r. 1863, zwanego Styczniowym. Sztuka Matejki i Grottgera wywarła potężny wpływ na późniejsze polskie malarstwo historyczno-patriotyczne, Wojciecha Kossaka (1857-1943), żywotne aż po II wojnę światową. Obrazy polskich artystów, pokazywane na wielu międzynarodowych wystawnych sztuki, w Wiedniu, Paryżu, Berlinie, zdobywały często złote medale i inne prestiżowe nagrody / otrzymywali je Jan Matejko, Józef Brandt i jeden z najwybitniejszych polskich portrecistów Henryk Rodakowski /1829-1894/, co przyczyniło się do podtrzymywania w Europie świadomości o istnieniu bogatej narodowej kultury Polaków, narodu pozostającego od dziesiątków lat pod rządami obcych mocarstw. Schyłek w. IX przyniósł pewne wpływy włączenia się do malarstwa polskiego w modne nurty zachodnioeuropejskiej sztuki, przede wszystkim w impresjonizm, co wiązało się poniekąd z odejściem od dominującej u nas nuty historyczno-patriotycznej. Na swój sposób uprawiał malarstwo impresjonistyczne Aleksander Gierymski /1850-1901/, sięgający po malownicze tematy z epoki rokoko /szkice do obrazu „Altana”/, piękne impresjonistyczne pejzaże i sceny malowali Władysław Podkowiński /1866-1895/ i Józef Pankiewicz /1867-1940/. Impresjonizm tych artystów stanowił ważny nurt wspaniałego ruchu artystycznego Młodej Polski, który objawił się wieloma ważkimi dokonaniami na wszystkich polach kultury. Najwybitniejszymi reprezentantami Młodej Polski w zakresie malarstwa to Stanisław Wyspiański (1869-1907), Jacek Malczewski (1854-1929) i Józef Mehoffer (1869-1946). Wyspiański i Mehoffer są autorami licznych projektów monumentalnych dekoracji ściennych i witrażowych, z których tylko niektóre doczekały się realizacji. W Krakowie wykonano witraże, wspaniałe przedstawiające Boga Ojca, „Stań się!”, i pełną roślin i kwiatów secesyjną polichromię według projektów Wyspiańskiego, w kościele OO. Franciszkanów, a we Fryburgu (Szwajcaria) zrealizowano, po wygranym przez artystę konkursie, okazałe projekty witrażowe Mehoffera. Potężne i niezwykle sugestywne projekty witraży przeznaczonych dla katedry na Wawelu, przedstawia biskupa Stanisława Szczepanowskiego, księdza Henryka Pobożnego i króla Kazimierza Wielkiego, autorstwa Wyspiańskiego nigdy nie trafiły na Wawel, te, może najwybitniejsze dokonania artystyczne Młodej Polski na polu sztuki malarskiej, możemy dzisiaj oglądać tylko w muzeum. Trzeci wybitny reprezentant młodej Polski, Jacek Malczewski, zaczynający od realistycznych obrazów na temat martyrologii zesłańców sybirskich, obraz „Wigilia na Syberii”, malował później niezliczone obrazy symboliczne obracając się wokół problemów narodowych, walki o wyzwolenie, a także postawy jaką artysta polski powinien wobec tych spraw zajmować. Do najwybitniejszych dzieł artysty należą obrazy „Melancholia” i „Błędne koło”. I wojna światowa i ruch legionowy pod przywództwem Józefa Piłsudskiego przyniosły Polsce upragnioną wolność a wydarzenia te doczekały się imponującej malarskiej i rysunkowej prezentacji, co można uznać za kontynuację tak ważnego w polskim malarstwie XIXw. Nurtu historyczno-patriotycznego zupełnie już niestety anachronicznego na tle ówczesnych ruchów artystycznych na zachodzie, kubizmu, początków abstrakcji etc. W okresie międzywojennym (1918-1939), w wolnej Polsce, malarstwo, uwolnione od tematyki patriotyczno-historycznej, przybierało stopniowo międzynarodowy charakter. W nawiązaniu do zachodnioeuropejskich kierunków: kubizmu, abstrakcjonizmu, futuryzmu, ekspresjonizmu, upraszczano formę i stosowano nowoczesną stylizację. Formiści Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy), Tytus Czyżewski, Andrzej i Zbigniew Pronaszkowie, skupili uwagę na kompozycji obrazu i jego ekspresji. Kapiści (nazwa grupy wywodzi się od założonego w r. 1923 w Paryżu, przez uczniów Józefa Pankiewicza, Zygmunta Waliszewskiego, Józefa Czapskiego, Jana Cybisa Komitetu Paryskiego - KP) akcentowali głównie rolę koloru w obrazie, dlatego popularnie zwano ich kolorystami. Malarze zrzeszeni w ugrupowaniu „Rzym”, Eugeniusz Zak, Ludomir Ślendziński, Własław Skoczylas uprawiali malarstwo wybitnie dekoracyjne, sięgając nierzadko do motywów ludowych, a artyści zdecydowanie awangardowi jak Władysław Strzemiński i Henryk Stażewski zajmowali się malarstwem abstrakcyjnym. II wojna światowa i hitlerowska okupacja, która przyniosła Oświęcim i Holokaust, skłoniła wielu artystów do podejmowania na nowo, chociaż w bardziej nowoczesnej formie, tematyki patriotycznej i martyrologicznej, co zaowocowało wieloma znaczącymi dokonaniami malarskimi już po zakończeniu wojny ( Marek Oberländer :”Napiętnowani”, Andrzej Wróblewski i jego seria „Rozstrzelań”). Lata PRL-u, szczególnie w okresie 1949-1956, to okres narzuconego przez partię socrealizmu, czyli realizmu socjalistycznego, który objawił się szeregiem oficjalnych dzieł ukazujących wielkie budowle, przodowników pracy i przywódców marksizmu-leninizmu. Po przemianach październikowych (1956) malarstwo znów zwróciło się ku wzorom zachodnioeuropejskim /np. Tadeusz Kantor i jego towarzyskie abstrakcje/ i na ogół rozwijało się bez większych ograniczeń, a niektórzy artyści, jak np. Jerzy Nowosielski, Jonasz Stern, Wacław Taranczewski, Jan Lebenstein stworzyli dzieła doceniane szeroko, zarówno w kraju, jak i za granicą. Rok 1980, solidarnościowa rewolucja, a następnie stan wojenny, przyniosły nawrót tematyki i symboliki patriotyczno-martyrologicznej mającej w sztuce polskiej tak bogatą tradycję. Współczesne malarstwo polskie, wtopione w różnorakie działania artystyczne (Instalacje, techniki fotograficzne i komputerowe, video art. etc.) utrzymuje się na ogólnie dobrym poziomie oscylując pomiędzy naśladownictwem obcych wzorów, przeważnie amerykańskich, a lokalnymi odniesieniami, także do polskich dawnych tradycji artystycznych, sztuki sarmackiej i Jacka Malczewskiego, czego przykładem mogą być obrazy Leszka Sobockiego. {plusone}

KIERUNKI W MALARSTWIE POLSKIM XX WIEKU. autor: Katarzyna Jarkiewicz. SPIS TREŚCI. modernizm i secesja postimpresjonizm i symbolizm awangarda koloryzm Grupa Krakowska sztuka naiwna. SPIS TREŚCI. abstrakcjonizm socrealizm i arsenałowcy Nowa Figuracja poza schematami nowe trendy. - PowerPoint PPT Presentation ^{W książce omówiono narodziny i ewolucję tematyki rodzajowej w malarstwie polskim od schyłku XVIII wieku po rok 1850. Przedstawione zostały początki tej dziedziny twórczości na gruncie narodowym, losy jej pionierów oraz stopniowy wzrost jej rangi, widoczny zarówno w twórczości malarzy, jak i w wypowiedziach krytyków oraz}

Impresjonizm i sceny rodzajowe w malarstwie ukazane przez polskiego artystę Piotra Olbrychowskiego. Zapraszamy do zakupu obrazów olejnych w galerii https://www.sundayart.pl w której znajdą państwo duży wybór obrazów malowanych na płótnie. Ceny obrazów widocznych w tym wpisie wahają się od 650zł do 850zł.

Kierunek w malarstwie i rzeźbie. Trwał od ostatniego trzydziestolecia XIX w. do początków XX w. Był reakcją na akademizm. Na impresjonizm wpłynęło malarstwo romantyzmu i barwny drzeworyt japoński. Nazwa wzięła się od tytułu obrazu Claude'a Moneta "Impresja - wschód słońca", zaprezentowanego na wystawie w Paryżu. KLASYCYZM W POLSKIM MALARSTWIE XIX W. Klasycyzm sta si czci polskiego malarstwa XIX w., bdc wyrazem bardzo rnych postaw artystw. Prbujc bliej okreli klasycyzm w polskim malarstwie XIX w. mona byoby przyporzdkowa trzem kolejnym generacjom trzy rodzaje klasycyzmu: pragmatyczny, eklektyczny i romantyczny. Aleksander Brodowski Gniew Saula na Dawida

PREVIEW PDF. SŁOWNIK TERMINÓW PLASTYCZNYCH. Abstrakcja geometryczna: Piet Mondrian Kompozycja I. • rodzaj malarstwa, w którym następuje redukcja kompozycji obrazu do elementarnych form geometrycznych poddanych rygorystycznym zasadom kompozycyjnym. A, g. wywodzi się z konstruktywizmu, punkt szczytowy osiągnęła w latach 50, i 60.

OPROWADZANIE W POLSKIM JĘZYKU MIGOWYM . 25 listopada / sobota / 16:00 Czy to już klasyka? W dziełach Pabla Picassa odnajdujemy motywy znane w sztuce od tysiącleci: postaci mitologiczne, portrety, zwierzęta czy sceny rodzajowe. .